Ρετρό | Γόμφοι δεκαετίας 1920 – Ένα νιόπαντρο ζευγάρι και η ενδυματολογική μαρτυρία μιας άλλης εποχής
Με συγκίνηση και σεβασμό στο παρελθόν, δημοσιεύουμε σήμερα στη στήλη «Ρετρό» μια εξαιρετική φωτογραφία που μας απέστειλε ο αγαπητός φίλος Άρης Μπλατζώνης. Η εικόνα προέρχεται από τους Γόμφους Τρικάλων (παλαιότερα γνωστούς και ως Ραψίστα) και απεικονίζει ένα νιόπαντρο ζευγάρι από τις αρχές της δεκαετίας του 1920.
Η νύφη, εντυπωσιακή με την παραδοσιακή νυφική φορεσιά της εποχής, φέρει χαρακτηριστικά κοσμήματα και ενδυματολογικά στοιχεία που μαρτυρούν την αρχοντιά και την πολιτισμική ταυτότητα των χωριών της νοτιοδυτικής πλευράς του Νομού Τρικάλων. Ξεχωρίζει η μπερέτα της κεφαλής — το περίφημο «μαντήλι με τις φούντες» — που φορέθηκε στην περιοχή έως και το 1925. Η στολή της συμπληρώνεται με το εντυπωσιακό ασημοζούναρο στη μέση, το κόσμημα στήθους, και την περίτεχνη μπαλτσούδα (ή τοκά) επάνω στην ποδιά.
Ο άνδρας, ντυμένος με την παραδοσιακή φορεσιά της εποχής, κάθεται, ενώ η γυναίκα στέκεται δίπλα του, με το χέρι στον ώμο του — μια πόζα που αποτυπώνει τις κοινωνικές αντιλήψεις της εποχής περί σεβασμού και ιεραρχίας ανάμεσα στα δύο φύλα.
Η περιγραφή της φορεσιάς ενισχύεται και από την καταγραφή στο βιβλίο «Γομφαίων Μνήμες» του Σάκη Απ. Γιώτα (2012), όπου συναντάμε την ίδια φωτογραφία και γίνεται λόγος για τα κοσμήματα, τις μαντήλες, το φυσικλίκι, το αλτσάκι, τα μπέρτερε, τον κόθο και άλλα ενδυματολογικά στοιχεία που στόλιζαν τη γυναικεία μορφή και υποδήλωναν οικονομική ευμάρεια και κοινωνικό κύρος.
Ένα σπάνιο στιγμιότυπο που δεν είναι απλώς μια φωτογραφία γάμου, αλλά μια καταγραφή ιστορίας, ήθους και πολιτισμού. Ευχαριστούμε θερμά τον Άρη Μπλατζώνη για την πολύτιμη προσφορά του στο αρχειακό υλικό της τοπικής μας μνήμης.
Ads
