Θέλουν και τον ΕΝΦΙΑ όπως το νερό, να τον κάνουν ρουσφέτι;
Όταν η φορολογική αποκέντρωση γίνεται όχημα για μικροπολιτικά παιγνίδια και νέα πεδία ψηφοθηρίας
Η πρόταση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, να περάσει ο ΕΝΦΙΑ στους Δήμους (δείτε εδώ) –δηλαδή να εισπράττεται και να διαχειρίζεται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση– ανασύρει ένα παλιό, αλλά πολιτικά «εύφλεκτο», σενάριο από τα συρτάρια του κράτους: τη φορολογική αποκέντρωση. Μια ιδέα που, υπό άλλες προϋποθέσεις, θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμη, μετατρέπεται –σε λάθος χέρια– σε εργαλείο τοπικής διαπλοκής και… μελλοντικής ψηφοθηρίας.
Το είδαμε με το νερό. Το ζήσαμε με τις δομές κοινωνικής πρόνοιας. Και τώρα, έρχεται η ακίνητη περιουσία. Ο ΕΝΦΙΑ, ένας φόρος δύσκολος, αντιδημοφιλής αλλά σταθερός ως προς την εισπραξιμότητα, κινδυνεύει να μετατραπεί σε νέο «όπλο» της μικροεξουσίας, για να ανακυκλώνει ψήφους και επιρροή. Όπως ακριβώς κάποιοι Δήμοι μοίραζαν νερό, έργα και παροχές με βάση τις πολιτικές προτιμήσεις του δημοτικού συμβουλίου και όχι τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.
Το είδαμε, άλλωστε, και με τις πολεοδομίες. Όταν η αρμοδιότητα μεταφέρθηκε στους Δήμους, η υπόσχεση ήταν ότι θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες, θα αντιμετωπιστεί η γραφειοκρατία και θα μπουν τέλος στις καθυστερήσεις. Το αποτέλεσμα; Πελατειακές σχέσεις, αδιαφάνεια και μια νέα γενιά «τοπικών παραγόντων» που αποφασίζουν με… ιδιοκτησιακά κριτήρια για την τύχη εκτάσεων, αδειών και αυθαιρεσιών.
Αναμφισβήτητα, υπάρχουν θετικά στοιχεία στη σκέψη: η καλύτερη γνώση της τοπικής ακίνητης πραγματικότητας από τους ΟΤΑ, η δυνατότητα για φορολογική ευελιξία και προσαρμογή σε τοπικά κοινωνικά χαρακτηριστικά, ακόμη και η ενίσχυση της φορολογικής συνείδησης. Όμως, σε ποια Ελλάδα αναφερόμαστε;
Στην Ελλάδα όπου οι Δήμοι υπολειτουργούν λόγω ελλείψεων σε προσωπικό, τεχνογνωσία και διαφάνεια; Ή στην Ελλάδα όπου η έννοια της «τοπικής πολιτικής» συχνά σημαίνει εξυπηρετήσεις ημετέρων, αναθέσεις με απευθείας συμβάσεις και οριζόντια ισότητα μόνο στα λόγια;
Αν μεταφερθεί ο ΕΝΦΙΑ στους Δήμους, με ισόποση περικοπή των κρατικών επιχορηγήσεων –όπως εισηγείται η Τράπεζα της Ελλάδος– τότε θα έχουμε ένα νέο μοντέλο: κάθε Δήμος μόνος του. Άλλοι, με βίλες και παραθαλάσσια ακίνητα, θα έχουν περισσότερα έσοδα. Άλλοι, με ερειπωμένα ορεινά χωριά, θα ψάχνουν ευρώ με το κιάλι. Αντί για φορολογική αποκέντρωση, θα μιλάμε για νέα γεωγραφική ανισότητα.
Και κάτι ακόμη: ποιος διασφαλίζει ότι οι νέες ελαφρύνσεις ή οι απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ, που θα προβλέπονται σε τοπικό επίπεδο, δεν θα γίνουν αντικείμενο πολιτικής συναλλαγής; Μπορεί το ακίνητο να μην “κρύβεται”, όπως λένε, αλλά οι πολιτικές σκοπιμότητες ποτέ δεν έλειψαν από την Αυτοδιοίκηση.
Ο ΕΝΦΙΑ είναι ένας φόρος σοβαρός. Δεν μπορεί να γίνει «ανταποδοτικό χαρτζιλίκι», ούτε πολιτικό εργαλείο. Η φορολογική συνείδηση δεν καλλιεργείται με τοπικά ψηφοδέλτια, αλλά με θεσμούς που εμπνέουν εμπιστοσύνη, δικαιοσύνη και διαφάνεια. Και αυτά, προς το παρόν, δεν αποτελούν το δυνατό σημείο όλων των ΟΤΑ.
Μέχρι τότε, η πρόταση για τον ΕΝΦΙΑ στους Δήμους μοιάζει περισσότερο με προεκλογική εξυπνάδα, παρά με φορολογικό εκσυγχρονισμό.
🖊 Συντάκτης άρθρου: Θοδωρής Λακιάρας, KriniLive.gr
Ads
