Άρθρο του Λευτέρη Μακρή με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας
Η παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας δεν είναι απλώς μια ημέρα αφιερωμένη στις γυναίκες. Αποτελεί μια ημέρα υπενθύμισης αγώνων και διεκδικήσεων τα οποία λαμβάνουν ενεργό ρόλο από το εργατικό κίνημα των γυναικών τον 19ου αιώνα μέχρι και τα σημερινά δρόμενα τα οποία αφορούν ίσες ευκαιρίες, δικαιοσύνη, αυτοδιάθεση, αποτελώντας με αυτόν τον τρόπο μια συμβολική ημέρα αντίστασης και προόδου.
Ας κάνουμε μια γρήγορη ιστορική αναδρομή…
Η παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας έχει τις ρίζες της από το φεμινιστικό κίνημα και τις εργατικές κινητοποιήσεις του 20ού αιώνα . Ξεκινώντας από τις διαμαρτυρίες των εργατριών κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη το 1908 και την πρώτη επίσημη ανακήρυξή της από το Σοσιαλιστικό Κόμμα των ΗΠΑ το 1909, η ημέρα αυτή καθιερώθηκε το 1910 στη Διεθνή Διάσκεψη των Σοσιαλιστριών. Σήμερα, η 8η Μαρτίου αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ και γιορτάζεται παγκοσμίως ως ημέρα διεκδίκησης των δικαιωμάτων των γυναικών.
Η Ελλάδα έχει αναδείξει σπουδαίες γυναίκες που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ιστορία, τον πολιτισμό, την επιστήμη και την πολιτική. Υπάρχουν άνθρωποι που γεννιούνται για να αφήσουν το σημάδι τους στον κόσμο. Και μετά, υπάρχει η Μελίνα Μερκούρη – μια γυναίκα που δεν συμβιβάστηκε ποτέ, που έζησε με πάθος, που πάλεψε για τον πολιτισμό, τη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη.
Η Μελίνα ήταν μια γυναίκα που δεν γινόταν να περάσει απαρατήρητη. Η λάμψη της στη μεγάλη οθόνη ήταν μαγνητική, η παρουσία της στη σκηνή αφοπλιστική. Με ταινίες όπως το “Ποτέ την Κυριακή”, το “Τοπκαπί” και τη “Στέλλα”, κέρδισε διεθνή φήμη και έγινε η πιο αναγνωρίσιμη Ελληνίδα ηθοποιός της εποχής της. Δεν ήταν όμως μόνο το ταλέντο της που την ξεχώριζε· ήταν η προσωπικότητά της, αυτή η σπάνια αύρα που έκανε τους πάντες να στρέφουν το βλέμμα τους προς το μέρος της.
Το 1967, όταν η Χούντα των Συνταγματαρχών κατέλαβε την εξουσία στην Ελλάδα, η Μελίνα βρισκόταν στο εξωτερικό. Δεν σκέφτηκε ούτε στιγμή να σωπάσει. Έγινε μία από τις πιο ηχηρές φωνές της αντίστασης, ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο για να καταγγείλει το δικτατορικό καθεστώς. Όταν της αφαίρεσαν την ελληνική ιθαγένεια, απάντησε με την ατάκα που έμεινε στην ιστορία: “Εγώ γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα. Αυτοί γεννήθηκαν φασίστες και θα πεθάνουν φασίστες.”
Μετά την πτώση της Δικτατορίας, μπήκε ενεργά στην πολιτική, εκλεγόμενη βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ και στη συνέχεια αναλαμβάνοντας τη θέση της Υπουργού Πολιτισμού. Ήταν η πρώτη που κατάλαβε ότι ο πολιτισμός μπορεί να είναι η πιο ισχυρή πολιτική δύναμη και αγωνίστηκε για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο.
Ως Υπουργός Πολιτισμού, δεν έμεινε στα λόγια. Δημιούργησε τον θεσμό των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης, με πρώτη την Αθήνα το 1985. Πίστευε ότι ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια, αλλά βασικός πυλώνας της κοινωνίας. “Ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας”, έλεγε.
Η Μελίνα δεν ήξερε τι σημαίνει “ήσυχη ζωή”. Έζησε έντονα, αγάπησε παθιασμένα, αγωνίστηκε με πάθος. Ήταν μια γυναίκα που δεν φοβόταν να ονειρευτεί και να διεκδικήσει.
Η φλόγα της έσβησε το 1994, αλλά το όνομά της δεν ξεχάστηκε ποτέ. Το όραμά της ζει μέσα από κάθε πολιτιστική πρωτοβουλία, κάθε προσπάθεια να κρατήσουμε την κληρονομιά μας ζωντανή.
Ήταν η Μελίνα της Ελλάδας. Η Μελίνα του κόσμου. Και η ιστορία της είναι η ιστορία μιας γυναίκας που δεν δέχτηκε ποτέ να της πουν “δεν μπορείς”. Και τελικά, μπόρεσε τα πάντα.
Να ζείτε δυνατά, να διεκδικείτε χωρίς φόβο, να μην αφήνετε κανέναν να σας πει ότι δεν μπορείτε. Η δύναμη, η αλλαγή και το μέλλον ανήκουν σε εσάς. Συνεχίστε να γράφετε τη δική σας ιστορία, όπως έκαναν οι σπουδαίες γυναίκες πριν από εσάς. Γιατί ο κόσμος αλλάζει όταν οι γυναίκες τολμούν.
Λευτέρης Μακρής
Ads
