Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων: Η Ζωή…με τη Φύση
Το Φυσικό περιβάλλον με το κλίμα, τη φωτεινότητα, τη θερμότητα, τη μορφολογία του εδάφους, το υπέδαφος, τη χλωρίδα και την πανίδα επιδρά καταλυτικά στην υγεία, στη σωματική ανάπτυξη, στις πνευματικές λειτουργίες, στον συναισθηματικό κόσμο, αλλά και στην οικονομική ζωή του τόπου.
Η φύση για τον άνθρωπο αποτελεί μια συνεχή και αστείρευτη πηγή αγαθών. Προσφέρει τις πρώτες ύλες σε όλους τους τομείς της παραγωγής, της κατασκευής και της γενικότερης δημιουργίας. Ανεξάντλητες πηγές ενέργειας είναι στην διάθεσή του, για να τις χρησιμοποιήσει σοφά και επ’ ωφελεία της ζωής. Ο φυσικός πλούτος είναι ατελεύτητος, ώστε να έχει την δυνατότητα παραγωγής αγαθών και συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας ζωής.
Ο άνθρωπος μέσα στη φύση αναγεννάται, υγιαίνει και επιδιώκει την όλο και συχνότερη επαφή μαζί της για να απολαμβάνει σωματική ευεξία. Η επαφή με το υγρό στοιχείο τον αναζωογονεί αλλά και ο καθαρός αέρας των βουνών τον καθαίρει εσωτερικά και εξωτερικά. Εξανθρωπίζεται ο άνθρωπος στην επαφή του με την φύση αντικρύζοντας την τάξη και την αρμονία.
Μέσα στη φύση ο άνθρωπος ανέπτυξε κοινωνικές αρετές. Η συνεργασία και η αλληλεγγύη αποτέλεσαν τα ισχυρότερα όπλα στην αντιμετώπιση των φυσικών δυσκολιών. Ενδυναμώθηκαν έτσι οι ανθρώπινες σχέσεις και συνήφθησαν στενοί δεσμοί φιλίας, εδραιώνοντας την εμπιστοσύνη ανάμεσα στους ανθρώπους.
Δίδαξε επίσης η φύση στον άνθρωπο την προνοητικότητα και την επιμονή. Η δια της τεθλασμένης θέαση των πραγμάτων και η συνειδητοποίηση της νίκης δια της επιμονής υπήρξαν παντοτινά εφόδια, που του πρόσφερε η αντίληψη της φυσικής νομοτέλειας∙ η αριστοτελική διδαχή ότι οὐθέν μάτην ἡ φύσις ποιεῖ υπήρξε ορόσημο που επιβεβαίωσε την στενή σχέση αιτίας-αποτελέσματος μέσα από την εντελέχεια των φυσικών όντων αλλά και τη δυνατότητα χρήσης τους για την ικανοποίηση ανθρωπίνων αναγκών.
Μέσα από την φύση άντλησε και μέσα σ’αυτή πραγμάτωσε ο άνθρωπος τους θρύλους, τους μύθους, τις παραδόσεις, τον λαϊκό του πολιτισμό. Οι νεράιδες των νερών, των δασών, των βουνών, οι δράκοι των παραμυθιών, οι διδακτικοί μύθοι, τοποθετήθηκαν στο φυσικό περιβάλλον για να διδάξουν, να προτρέψουν και να αποτρέψουν, να φοβίσουν και να ενθαρρύνουν, να στενοχωρήσουν και να χαροποιήσουν, να εγείρουν συναισθήματα στην ψυχή του.
Είναι αδιαμφισβήτητη πηγή γνώσεων η φύση αλλά και χώρος μελέτης και έρευνας∙ δίνει ερεθίσματα προβληματισμού, τροφή για σκέψη και στοχασμό∙ ωθεί στην περισυλλογή και στην βαθύτερη ενδοσκόπηση και συνειδησιακή γαλήνη∙ αναζωογονεί τις πνευματικές δυνάμεις και στηρίζει την επιστήμη στην εξέλιξή της. Δημιουργεί τη συναίσθηση της σμικρότητας στον άνθρωπο μέσα στην απεραντοσύνη του σύμπαντος, χωρίς απογοητεύσεις αλλά με την συνειδητοποίηση του ανήκειν μέσα σ’αυτό. Έτσι ενισχύεται η σημασία των ηθικών αξιών έναντι του ανθρώπινου εγωισμού και της υπέρμετρης και καταστροφικής φιλοδοξίας. Δεν σημαίνει αυτό βέβαια ότι υποβαθμίζεται ο ρόλος του ανθρώπου μέσα στη φύση∙ αντιθέτως, τονώνεται η αυτοπεποίθησή του στην συνειδητοποίηση ότι αυτός είναι ο ευνοούμενός της αλλά και ο προστάτης της.
Η φύση εμπνέει καλλιτεχνικές δημιουργίες με την ποικιλία και ομορφιά των στοιχείων της, αφυπνίζοντας το αίσθημα του ωραίου. Σύμφωνα με τον Ασπάσιο, σχολιαστή του Αριστοτέλη, «μιμεῖται γὰρ τέχνη τὴν φύσιν», όταν την αποτυπώνει ο καλλιτέχνης δημιουργώντας εξαιρετικά έργα τέχνης.
Χαρίζει ψυχική ευφορία και γαλήνη∙ μεταμορφώνει τον ταλαιπωρημένο από την καθημερινότητα και ιδιαίτερα αγχώδη σήμερα άνθρωπο, γεμίζοντάς τον ευδιαθεσία, χαρά, αισιοδοξία. Η φύση όμως επιδρά διττά στον ανθρώπινο χαρακτήρα. Δημιουργεί ψυχρούς, κλειστούς χαρακτήρες με μεγαλύτερη ενεργητικότητα και ορθολογική σκέψη, αλλά και χαρακτήρες πιο χαλαρούς και συναισθηματικούς.
Για όλους αυτούς τους λόγους -και για άλλους πολλούς ακόμη- ο άνθρωπος έχει απαράγραπτη υποχρέωση απέναντι στον εαυτό του του, στον συνάνθρωπο και τη φύση να προ-υπολογίζει, και με μεγάλη ακρίβεια μάλιστα, τις συνέπειες των ενεργειών του πάνω στο φυσικό περιβάλλον. Άλλωστε, επειδή πάροικοι και παρεπίδημοι είμαστε πάνω στη γη, δεν έχουμε το δικαίωμα να καταστρέφουμε τον τόπο που μας φιλοξενεί. Ζώντας σε έναν κόσμο που λησμονά τον κύκλο της ζωής και τη μαγική δύναμη της φύσης, οφείλουμε να επισημαίνουμε διαρκώς την αδήριτη ανάγκη διατήρησης ισχυρού αυτού του δεσμού ανθρώπου- φύσης και το αμετάθετο και ιερό καθήκον του ανθρώπου να την προστατεύει για την επακόλουθη αυτοπροστασία του.
Ads
